Bij een mediationgesprek zitten alle partijen en de mediator samen aan tafel.
Belangrijk, want daardoor kun je elkaar in de ogen kijken en direct duidelijk maken als je iets niet begrijpt. Alleen zo kun je vragen wat de ander bedoelt en kun je zelf toelichten waar je bij de ander vraagtekens ziet.
Zit je de hele tijd samen aan tafel bij een mediationgesprek?
Nee, niet altijd. Soms wil je als mediator even apart met een van de partijen praten. Omdat je denkt iets in de houding te zien of in de uitspraken te horen, waar je meer van wilt weten. Maar dat doe je liever niet in het bijzijn van de andere partij; het zou wel eens een heel gevoelig onderwerp kunnen zijn wat op dat moment nog niet open besproken kan worden.
Dan kun je kiezen voor een ‘caucus’ oftewel een ‘enkel’gesprek.
Je gaat dan even apart zitten met die ene partij en vraagt of bespreekt wat je wilde weten.
Vanzelfsprekend praat je direct erna ook met de andere partij; mogelijk dat die ook iets alleen aan jou wil vertellen waar de ander nog niet bij hoeft te zijn.
Daarna kom je weer bij elkaar en gaat het mediationgesprek verder.
Kan alleen de mediator zo’n caucus vragen?
Zeker niet! Ook een van de deelnemers aan het gesprek kan behoefte hebben om even met de mediator apart te praten; zolang maar duidelijk is, dat dit gebeurt. Zolang iedereen maar weet dat er een enkelgesprek plaatsvindt. De inhoud van het gesprek valt natuurlijk onder de vertrouwelijkheid. De mediator zal er alleen met toestemming over praten.
Pendeldiplomatie als je niet samen aan tafel kunt
Je hebt ook vast wel eens gehoord van pendeldiplomatie. Dit is een manier om toch in gesprek te zijn met de andere partij zonder dat je nu direct aan tafel zit. Vooral bekend uit de politiek waarbij in grote conflicten bijv. tussen overheid en vakbonden, of tussen verschillende landen, diplomaten met alle betrokkenen de contacten onderhouden.
Maar ook in het klein komt pendeldiplomatie voor.
Soms zijn de gemoederen zo hoog opgelopen dat het niet verstandig is om samen in één ruimte te zitten. Toch is het noodzakelijk dat jullie een oplossing voor het geschil vinden. Dan kan de bemiddelaar tussen jullie heen en weer ‘reizen’. Hij praat met de een, hoort wat er aan de hand is, verkent de ruimte om te onderhandelen, en gaat dan met de ander praten.
De bemiddelaar die ‘pendelt’, kent dus allebei de standpunten, de meningen, de wensen, de angsten, de mogelijkheden, de ruimte en de knelpunten.
Het vergt heel wat inlevingsvermogen en stuurmanskunst om met beide partijen te blijven praten en toch door allebei als neutraal en een goede vertegenwoordiger van beider zaak gezien te worden.
Een echte diplomaat dus; vandaar de term pendeldiplomatie!
Pendeldiplomatie en mediation: gaat dat samen?
Strikt genomen gaat mediation ervan uit dat in ieder geval het begin gezamenlijk is; er wordt in de praktijk vanuit gegaan dat iedereen ook tegelijkertijd in dezelfde ruimte aanwezig is en actief meedoet aan de mediationgesprekken. Dat werkt het beste en het snelst.
Maar het reglement laat ruimte voor aparte overleggen, en als dit de zaak ten goede komt, zijn er geen belemmeringen om ook via de methode van pendeldiplomatie je geschil aan te pakken. Als de inzet van alle betrokkenen maar gericht blijft op het vinden van een oplossing. Want dat ligt aan de basis van mediation: in een gezamenlijke zoektocht de communicatie verbeteren en een perspectief voor de toekomst vinden.
Heb jij een situatie meegemaakt, waarbij overleg aan één tafel niet meer mogelijk was? En had pendeldiplomatie in dat geval misschien wèl geholpen? Ik ben benieuwd naar je (desnoods anonieme) antwoord!
