‘Je legt voor jezelf de lat zó hoog … houd eens op met jezelf die druk op te leggen’ kreeg de manager van een grote organisatie jaren geleden te horen. ‘Zoveel prestatiedruk houdt niemand vol. Jij niet maar ook je team niet’. Wat speelde er?
Commitment of ongezond gedrag?
Het ging hier om een manager die zich met hart en ziel inzette voor zijn taak. Die elke dag weer vroeg begon want ‘als manager moet je het goede voorbeeld geven’ en die als laatste weer wegging want ‘als manager moet ik aan het eind van de dag nog even de resultaten op een rijtje zetten’. En zo ging het maar door. Veel van zijn gedrag kwam voort uit zijn beeld van hoe een manager ‘hoort’ te zijn.
Dat beeld kwam natuurlijk deels vanuit zijn opvoeding maar zeker ook uit zijn eigen wereldbeeld. Hoe gedraagt een ideale manager zich? En dat ideaalbeeld legde hij zichzelf, onbewust, ook op. Een goede manager doet altijd … vul maar in … of een echt goede manager zal nooit … en weer zat er een plaatje in zijn hoofd.
Prestatiedruk
Op zich was er niets mis met de plaatjes in zijn hoofd, maar toen er een extra drukke periode in de organisatie was, nam ook de druk op deze manager toe. Niet eens vanuit de organisatie of vanuit zijn naaste collega’s; het was zijn eigen beeld dat hem in de weg zat. De prestatiedruk die hij zichzelf oplegde was enorm. Deze manager kon slecht delegeren, wilde iedereen helpen en hield veel te veel taken bij zich. Hij voelde zich heel erg verantwoordelijk: voor zijn team, voor de resultaten, voor iedereen … maar hij vergat zichzelf. Soms kan iemand zichzelf zo in de weg zitten!
Wat is het gevaar van prestatiedruk?
Dat ligt voor de hand: een burn-out ligt op de loer. Niemand houdt het vol om dag in, dag uit onder zo’n druk goed te presteren. De eerste signalen zijn geprikkeldheid; omdat er te weinig balans is tussen inspanning en ontspanning zal er ook ’s nachts weinig van uitrusten komen. Irritaties over kleine foutjes die ontstaan, toenemende controle en wrijving onderling omdat anderen in zijn ogen ‘minder voor het bedrijf over hebben’, en uiteindelijk vervreemding van de collega’s.
Want waar het eerst wel fijn en comfortabel is om een leidinggevende te hebben die zo betrokken is, gaat het later irriteren. Omdat je te weinig vrijheid krijgt om zelf beslissingen te nemen, omdat je niet verantwoordelijk kunt zijn voor het beleid maar er wel verantwoordelijk voor wordt gehouden, omdat je als het ware monddood wordt gemaakt.
Heb jij een collega die onder enorme prestatiedruk staat? Of ben jij die collega?
Durf je dat bespreekbaar te maken of denk je dat dat toch geen zin heeft? Ik vond het artikel in het Tijdschrift voor coaching hoe je kunt herkennen dat je perfectionisme je in de weg zit wel een aanrader. Het vraagt moed en betrokkenheid. Juist die waarden die deze leidinggevende ook zo belangrijk vindt.
Gun jezelf en je collega’s werkplezier
Soms leiden ideeën over wat hoort en niet hoort tot een irreële werkhouding. Waarbij de zelf opgelegde prestatiedruk al het werkplezier wegneemt. Dat kan niet de bedoeling zijn. Want werkplezier komt voort uit voldoening over je prestaties, over het verschil kunnen maken en uit samen een resultaat neerzetten. Als dat werkplezier dreigt te verdwijnen moet je ingrijpen. Heb jij dat wel eens bij de hand gehad? Ik lees het graag in het commentaarveld hieronder.
