‘Een discussie over politiek in de kantine. Daar word ik nou niet vrolijk van’ vertelde een collega. ‘Als er iets is wat als een splijtzwam werkt, is het dat wel. Voor je het weet heb je de grootste bonje’.
Pauzes zijn er voor ontspanning
Op het werk is er natuurlijk tijd voor ontspanning. Even koffie halen, een sigaretje roken, gebak snoepen als er een collega jarig is, samen eten of lunchwandelen. Genoeg momenten om los te komen van de inspanningen. Om de spieren te ontspannen na zwaar lichamelijk werk. Om vierkante ogen te vermijden na uren achter het beeldscherm. Of om ‘uit je hoofd’ te komen na al die beleidsstukken en vergaderingen. Even opladen voor je weer verder gaat.
Gesprekken tijdens de pauze
Een praatje met collega’s hoort daar natuurlijk bij. Over wat er op TV was; dat grappige filmpje op Facebook; die voetbalwedstrijd en de onbegrijpelijke beslissing van de (video)scheidsrechter. Allemaal zaken waar je lekker over kunt praten. Net zoals over de activiteiten in het weekend, de vakantie die eraan komt en hoe je kinderen het op school doen. Niets aan de hand onderwerpen, noem ik dat. Geen onderwerpen waar je het ernstig over oneens zult worden. Laat staan dat je er onderling strijd over zult krijgen.
Politiek als gespreksonderwerp?
Dat ligt heel anders als het over politiek gaat. In de aanloop naar de verkiezingen gaat het dan natuurlijk over de verschillende partijen. Hoe de lijsttrekkers het doen. Maar ook meningen over fundamentele zaken als immigratie, werkloosheid, Europa en de Nederlandse normen en waarden worden uitgewisseld. En dat kan er heftig aan toe gaan. Denk maar aan de Zwarte-Pieten-discussie. Dat zijn geen gezellige onderwerpen. Tenzij alle collega’s het roerend met elkaar eens zijn natuurlijk. Maar dan hoef je het er niet over te hebben.
Gevoelige onderwerpen
Naast politiek zijn er nog twee heel gevoelige onderwerpen. Onderwerpen waar binnen de kortste keren de grootste ruzie over kan ontstaan. Dat zijn religie en de opvoeding van kinderen.
Bij religie of godsdienst moet je niet meteen denken aan het Christendom en de Islam. Maar ook over de vele varianten binnen de Protestantse Kerk Nederland of tussen protestanten en Rooms-Katholieken. De verschillen, hoe klein ook, kunnen leiden tot heftige discussies en harde standpunten over de ander.
De opvoeding van kinderen is ook zo’n gevoelig onderwerp. Hoe goed bedoeld ook, een opmerking over het gedrag van een kind van een collega wordt al snel als kritiek opgevat. En daarmee als een persoonlijke aanval op die collega. Ook hier kunnen medewerkers lijnrecht tegenover elkaar komen te staan.
Waarom ligt politiek, godsdienst en opvoeding zo gevoelig?
Alle drie de onderwerpen liggen zo gevoelig omdat het gaat over iemands diepste overtuigingen. Normen en waarden. Je opvattingen; vaak van huis uit meegekregen en een heel leven gekoesterd. Dat zijn dus ook de onderwerpen waar je tot in het diepst van je ziel geraakt kunt worden. Omdat een opmerking over je overtuiging al snel voelt als een afwijzing van jou als persoon. Vast niet zo bedoeld maar wel zo gevoeld!
Niet zo handig dus om daarover met je directe collega’s of je medewerkers te bakkeleien. Want dit zijn gevoeligheden die lang kunnen doorwerken. Die de onderlinge verhoudingen op scherp zetten. Die de samenwerking belemmeren.
Bedrijf jij politiek?
Stel dat je merkt dat er vanwege deze onderwerpen groepen medewerkers tegenover elkaar komen te staan. Of stel dat de onderlinge verhoudingen onder druk staan en samenwerking moeizaam wordt. Dan wordt het hoog tijd om in te grijpen als leidinggevende. Je mag best eisen aan de volwassenheid van je medewerkers stellen. Wat iemand privé vindt, is prima; op het werk wil je er geen last van hebben. Daar kun je werkafspraken over maken. Of een workshop Omgangsvormen aan besteden. Een mooie basis kan dit filmpje zijn waarin leerlingen een brainstorm sessie hebben over de vraag ‘wat is een conflict?’ Het filmpje is wat onrustig maar je kunt mooi de associatieve manier van denken en uitwerken volgen.
Vergeet ook je eigen voorbeeld gedrag niet. Als manager houd je je eigen mening over deze drie gevoelige onderwerpen natuurlijk voor jezelf. Jij mag geen lont in het kruitvat zijn.
Politiek gevoelig
Heb jij wel eens met zo’n situatie te maken gehad? Dat de meningen tussen collega’s zo verdeeld waren dat samenwerken er niet meer in zat? Hoe ben je daar toen mee omgegaan; daar ben ik wel nieuwsgierig naar! Of was er nog een ander controversieel onderwerp waarbij de vlam in de pan sloeg?
