Dit artikel is geschreven door de heer Gerard Dijkstra, oprichter en eigenaar van Buro Konfidi Vertrouwenspersonen. Hij zorgt dat medewerkers die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag of integriteitsvraagstukken op een juiste manier door een vertrouwenspersoon opgevangen en begeleid worden. En hij helpt werkgevers om een goed beleid neer te zetten en te handhaven.
Ongewenste omgangsvormen vragen om een vertrouwenspersoon
De Arbowetgeving is heel duidelijk. De werkgever heeft een zorgplicht voor zijn medewerkers; niet alleen voor de medewerkers in loondienst maar ook voor stagiairs, inhuurkrachten, uitzendkrachten e.d. Een van de onderdelen van het zorgbeleid is dat de organisatie een vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen aanstelt.
Psychosociale arbeidsbelasting
TNO schat dat werkgevers als gevolg van psychosociale arbeidsbelasting / werkstress (zoals werkdruk, agressie, pesten) zo’n 2,2 miljard euro per jaar aan directe kosten uitgeven. Dit zijn dus alleen de loonkosten. Maatschappelijke kosten zoals die van ziektebehandeling, uitkeringen etc. zijn hier nog niet bij opgeteld. Alles bij elkaar genomen becijfert TNO de totale maatschappelijke kosten van werkstress op een bedrag tussen de 4 en 5 miljard euro per jaar.
Kostenbesparing door vertrouwenspersoon
Een vertrouwenspersoon ondersteunt de organisatie bij de ontwikkeling en implementatie van beleid op het gebied van ongewenste omgangsvormen. Door goed beleid zullen medewerkers zich in een vroegtijdig stadium melden als er iets vervelends speelt. De praktijk leert dat een vertrouwenspersoon het ziekteverzuim kan bekorten of zelfs voorkomen. En doordat hij al in een vroeg stadium gehoord wordt en zijn problemen worden aangepakt, krijgt de betrokken medewerker zijn werkplezier eerder terug. Dit komt de sfeer en samenwerking op de werkplek ten goede. Ook een belangrijke voorwaarde volgens TNO. Daarmee draagt de vertrouwenspersoon enerzijds bij aan kostenbesparing voor de organisatie en anderzijds aan verhoging van de arbeidsproductiviteit.
Wat doet een vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen?
- hij fungeert als aanspreekpunt voor medewerkers die met een melding of klacht komen over (seksuele) intimidatie, pesten, agressie en geweld en / of discriminatie
- opvangen, begeleiden en ondersteunen van medewerkers die in die situatie zitten
- hij verleent nazorg aan de betreffende medewerkers
- hij geeft advies over eventueel verder te ondernemen acties
- hij zet stappen om naar een oplossing te zoeken; dit dan wel op verzoek van de medewerker
- als medewerkers overwegen een klacht in te dienen bij de klachtencommissie, begeleidt hij hen op hun verzoek
- hij geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het bevoegd gezag, directie en management
- hij verzorgt het jaarverslag over dit deel van het zorgbeleid
Praktijkvoorbeeld van pesten: negeren of buitensluiten
Doen alsof iemand niet bestaat, is een van de ergste vormen van pesten. Het negeren van anderen lijkt sociaal meer aanvaardbaar dan rechtstreeks pesten en wordt geacht minder schadelijk te zijn. Het tegendeel is echter waar: uitsluiting zorgt ervoor dat mensen zich hulpeloos voelen, alsof zij het niet waard zijn om aandacht aan te besteden.
Géén rol spelen in de werkcultuur is kwalijker voor iemands welzijn dan een negatieve rol spelen.
Het heeft niet alleen een zeer negatief effect op de gezondheid van werknemers, maar ook op hun prestatievermogen en – uiteraard – het plezier waarmee ze hun werk uitvoeren. Veel slachtoffers van negeergedrag op het werk durven niet met hun omgeving te praten over wat hen binnen de organisatie overkomt. De oorzaak hiervan is vaak schaamte, maar ook zich niet serieus genomen voelen. Als vertrouwenspersoon kun je hier van grote waarde zijn voor zowel de gepeste medewerker als voor de organisatie waar dit gedrag voorkomt.
Gerard Dijkstra 
Buro Konfidi Vertrouwenspersonen
Nawoord Monique Wakelkamp:
Heftig, dat verhaal van Gerard. En wat een enorm bedrag dat jaarlijks besteed wordt aan de gevolgen van psychosociale werkdruk! Gelukkig dat er vertrouwenspersonen bestaan die je als werkgever, leidinggevende of P&O kunnen helpen om je zorgplicht naar je medewerkers goed te kunnen vormgeven en bewaken. Heb jij daar ervaring mee? En maak je dan gebruik van een intern vertrouwenspersoon of juist van een externe?
