‘Wie trekt er hier aan de touwtjes? Wie is de baas?’ vroeg ik me af. Ik was net begonnen aan een interim opdracht en de onderlinge verhoudingen tussen de medewerkers en de leiding waren niet meteen duidelijk.
Een hond heeft een baas.
Voordat ik mensen op de teentjes trap, zal ik het zelf maar zeggen. ‘Een hond heeft een baas, een mens een collega’. Dat die collega een leidinggevende rol heeft of het mandaat heeft om (financiële) beslissingen te nemen, wil nog niet zeggen dat hij als mens meer waard is. Ik heb gemerkt dat het woord ‘baas’ bij sommigen als een lap op een rode stier werkt. Dat is niet mijn bedoeling, dus vandaar deze extra uitleg. Ik heb het over de baas als in: chef, leidinggevende, manager, bevoegd gezag, eindverantwoordelijke etc.
Wie is de baas op papier?
Terug naar de vraag: je zou zeggen dat het antwoord op de vraag ‘wie is de baas’ wel duidelijk is. Toch? Degene die hoger in rang is, op een hogere tree in de hiërarchie staat, degene die budgettaire verantwoordelijkheid draagt en degene die definitieve beslissingen mag nemen. Op papier is het duidelijk.
En toch is dat in de praktijk vaak lang zo duidelijk niet.
Wie is de baas in de praktijk?
Want informeel zijn er collega’s naar wie eerder geluisterd wordt, dan naar de officiële manager. Die zo’n invloed op zijn collega’s heeft dat een team bijna vanzelfsprekend de keuze van dat teamlid volgt. Waar zelfs de formele leidinggevende zijn oor te luisteren legt. Wie trekt er aan de touwtjes? Wie stuurt eigenlijk het team aan? Wie is de baas? Het lijkt erop dat er een informeel leider is.
Hoe ga je om met zo’n baas die geen baas is?
Als jij leidinggevende bent, officieel benoemd in die rol, en je merkt dat een van je collega’s of medewerkers de overhand krijgt, dan wordt het tijd om in te grijpen. Dat kun je met de botte bijl doen maar daar zul je niet veel mee opschieten. Op je strepen gaan staan, alleen omdat je formeel de macht hebt, gaat je niet helpen in je latere communicatie. Wat je wel kunt doen is je waardering uitspreken in een persoonlijk gesprek. ‘Ik merk dat je super betrokken bent bij onze afdeling en dat je er alles aan doet om ons als team te laten slagen. Daar wil ik je hartelijk voor bedanken. Vertel eens, hoe zouden we SAMEN dit team nog meer kunnen laten groeien?’
Waardering voor de betrokken medewerker
Je spreekt dus je waardering uit voor die heel betrokken medewerker. Je erkent hem in zijn streven naar verbeteringen in de organisatie. Je beloont hem door hem serieus te nemen en goed naar zijn mening te luisteren. Betekent dat dan dat je ook slaafs al zijn adviezen moet opvolgen? Natuurlijk niet. Jij bent per slot van rekening de verantwoordelijke. Wel kun je hem nog eens extra uitleggen waarom je bepaalde zaken wel of niet doet. Wat je motivatie is. En vraag hem om actief met je mee te doen in het uitdragen van die koers. Want je kunt ervan op aan dat het team naar hem, als informele leider, zal luisteren. Doe daar je voordeel mee.
Word zelf weer de baas
Als de anderen in het team zien, dat deze collega en jij als leidinggevende nauw samenwerken, dan is het antwoord op de vraag ‘wie is de baas?’ meteen duidelijk. Jij natuurlijk!
Heb je zelf wel eens in zo’n situatie gezeten, en wat heb jij toen gedaan om ook de informele touwtjes weer in handen te krijgen? Ik ben benieuwd naar je antwoord.
